From my experiences over the years working on various design and product development projects, I've collaborated with local artisans, design students, and professional designers from Thailand and Japan. Each year, my field trips to various villages, including those of local communities and hill tribes, have allowed me to immerse myself in the local crafts of diverse subcultures. These crafts utilize a wide range of natural materials—fibers, fabrics, paper, bamboo, ceramics, and more. Each trip leaves me in awe of the craftsmanship and creativity rooted in a life intertwined with natural materials. The simplicity yet practicality of these skills demonstrates a profound understanding of the materials' properties through direct experience, trial and error, and insightful problem-solving, traits I believe are innate in all humans.

Sometimes, the convenience of modern life, where everything is just a purchase away, may diminish these inherent capabilities in today's people.

Having the opportunity to reactivate these inherent abilities within us is both fascinating and challenging because these capabilities can connect with concepts of "meaning and value" in life.

Lately, we often hear about the Japanese concept of "Ikigai" and the quest to understand the "reason for being." While understanding from books is beneficial, comprehending "Ikigai" through engaging in small, passionate activities like gardening, cooking, arts, or crafts might enrich this understanding. Engaging directly in these activities allows us to experience the process with full sensory involvement—seeing, hearing, and using our hands alongside creative thinking. Often, we find joy and meaning in life during these moments.

By stepping out of our familiar environments to engage with new settings and experiences we've chosen, we may discover hidden potentials and answers to life's persistent questions—potentials that could provide profound insights into our existence.

My interest in Creative Tourism was sparked in part by reading the article "Introducing Creative Tourism: what is it & why is it valuable for community empowerment" by Viktoria Petrova. A quote from Confucius featured in the article struck me profoundly:

"I hear and I forget, I see and I remember, I do and I understand."

As an indigo farmer & natural dyer who moved from the bustling city of Chiang Mai to the rural serenity of Chiangdao District just 5-6 years ago, I vividly recall the excitement and challenges of adapting to a rural, agricultural lifestyle—a stark contrast to anything I'd experienced before. Everything felt refreshingly new and intriguing. The close proximity to nature, the sounds of wind, birds, and insects, and the daily sunrise and sunset routines awakened all five senses, making me more aware of my surroundings. This slower pace of life allowed me to see the interconnectedness of things and uncover potential and capabilities I hadn't noticed before.

Initially, when I set up the studio for indigo and natural dyeing, I hadn't planned on cultivating indigo plants. However, living here and getting hands-on experience broadened my understanding and revealed numerous possibilities. Daily life became meaningful and enjoyable, filled with activities I was eager to explore, inspired by the diverse natural resources around me. These natural materials ignited creativity and a desire to learn more, a process that seemed endless. It felt like every cell in my brain and body was dancing with excitement.

This contrasted sharply with my earlier city life, which, over the years, had become monotonous, dull, and sometimes lethargic.

The past 5-6 years in Chiangdao have been fun, challenging, but also incredibly peaceful. My understanding of "the meaning and value of life" has evolved, offering new perspectives.

In recent months, hosting natural indigo dyeing workshops has allowed me to meet people from around the globe, all seeking the unique experience offered by Studio Chiangdao Blue. These interactions have been enlightening, showcasing the joy, excitement, pride, and happiness people feel when creating something by hand, whether for personal use or as gifts for loved ones. These handmade gifts, crafted with love and creativity, undoubtedly hold a special place in the hearts of both the maker and the recipient.

I believe Creative Tourism addresses the need for deeply engaging, personalized travel experiences. It emphasizes small, intimate groups allowing for a special time to learn, acquire skills in local crafts, and closely connect with local people and environments.

"..... I see and I remember, I do and I understand."

Studio Chiangdao Blue is ready to create memorable creative traveling experiences with you through our private workshops "from seed to dye, natural indigo dye."

Last Thursday, Studio Chiangdao Blue had a pleasure of welcoming a sweet grand father and his grand daughter from the USA. It’s always heartening to see our studio becoming a place where friends, lovers, children, designers, and families can spend quality time together, seek new experiences, learn, and let their creativity flow while having fun with handmade crafts and experiencing the allure of natural indigo.

It was another special day when the grand father and his high school-aged grand daughter spent their time crafting together in a private workshops. After introducing them to the indigo plant, its seeds, and the dyeing process, we began introducing them fabric pattern techniques. They chose to dye a bandana and a big scarf. The girl, though quiet, seemed very interested. With her first bandana, she creatively applied almost every shibori technique that we introduced onto that small piece of fabric. The outcome was beautifully balanced and exceptionally creative. After lunch, she began working on the big scarf, seemingly having a clear image of the fabric’s pattern and techniques she intended to use. It was evident in her second piece that she felt more confident and relaxed, naturally being herself and applying the techniques in her unique style with great focus. Her grand father mentioned she had enjoyed handmade crafts since childhood, making her own jewelry and sometimes even her clothes. I wasn’t surprised to see her so immersed in her world, deeply engaged in creating patterns on the fabric using various techniques to bring her imagination to life. And just as I thought, her work turned out to be uniquely hers, truly one-of-a-kind work piece. The grand father was visibly happy to arrange an activity that his grand daughter loved and enjoyed doing.

I was impressed by her concentration, creativity, and her ability to instantly and naturally apply the newly learned techniques to her work. It made me realize that every child or young person has their potential, interests, and aptitudes. If they discover these and are given the chance to earnestly practice, they can shine in ways we adults might not even imagine.

Thank you to the wonderful grand father and our talented young lady for coming to sparkle with their talents and creativity here in Chiangdao.

Last Monday, Studio Chiangdao Blue invited our young friends passionate about eco-friendly concepts to dye old clothes that had faded or were stained—garments too cherished to be discarded just yet.

I encouraged them to select white or light-colored natural fiber clothes, such as cotton, linen, or rayon, that she still liked. We set out to create various designs as per our whims and dye them with natural indigo. Dyeing clothes, a three-dimensional object, proves more challenging than dyeing flat, two-dimensional fabric. Therefore, before dyeing the clothes, we enjoyed brainstorming patterns and designs that would suit each garment and pondered how to achieve an even, beautiful indigo color throughout.

The process of designing and applying patterns to each piece was both fun and challenging, gauging how simple techniques could be selected and applied to achieve results close to what we had envisioned.

After I shared the background of indigo plants, seeds, the extraction process, and dyeing with everyone, we commenced the main activity of indigo dyeing. However, as many had not dyed with indigo before, we started with dyeing small bandanas as a warm-up using simple Ita-jime and Shibori techniques. Then, we progressed to dyeing clothing items including old t-shirts, long-sleeved shirts, tank tops, fabric bags, and more. After demonstrating additional pattern techniques on clothing, everyone began to envision how each piece they brought could transform into a new garment.

We spent about three and a half hours upcycling old clothes, managing to dye two pieces of clothing and one bandana per person, while gaining new experiences in adding value to our old garments creatively and with our own hands. I believe each participant will have fond memories of each item they chose to upcycle that day.

Experiencing firsthand in the production of items we use is intriguing and challenging because it opens the door to choosing and understanding the production process of the items we consume through our own direct experience.

This small firsthand experience might be the beginning of questioning the “goods" VS “quality of life” from my perspective. I think life could be more fun and challenging if we could take some parts in thinking, designing, and executing some processes of producing items. Sometimes, being just a “consumer” can seem boring and like we’re stuck in a cycle of buying with money. In some cases, we can use a “barter system” in our daily lives, a method that seems creative, friendly, and charming in terms of building connections and dependencies among people.

Thanks to my young friends who joined us in this small pilot activity in the “Upcycle” concept, and I hope such activities become more widespread among the younger generation. At the very least, we can be among those who don't contribute to the growing problem of disposing of old clothes.

Last Saturday afternoon, Studio Chiangdao Blue had the pleasure of welcoming PaMéla for her first visit to Chiangdao. It was also her first experience with natural indigo dyeing.

PaMéla was incredibly approachable and cheerful, her smile reminiscent of Thai warmth, making our initial conversation flow easily and comfortably. We began our workshop with our usual concept, "From Seed to Dye." We discussed various indigo seeds, the extraction of indigo pigment from fresh leaves, and the recipe of making indigo dye pot before moving on to designing fabric patterns for dyeing. Despite it being her first time dyeing with indigo, PaMéla was keen and attentive. She eagerly tried everything herself, and once she found a fabric pattern she liked, she focused intently on learning and executing it, resulting in a beautifully dyed large scarf.

After the workshop, our conversation branched into life perspectives to know each other’s background. PaMéla is a visionary with a keen interest in using online technology to teach adult students in Chiang Mai and throughout Asia to use English as a tool to connect to global markets in higher education, career/personal development, and entrepreneurship!

Just three hours of indigo dyeing experience with us sparked PaMéla’s thoughts about the story of natural indigo becoming innovatively integrated into English language education. We had the chance to delve deeper into this discussion the following day before she returned to Chiang Mai. She inquired if I was interested in presenting indigo dyeing as a learning topic, to which I immediately said yes. My perspective on indigo dyeing extends beyond textiles and garments. I personally believe the "From Seed to Dye" story of natural indigo could open up new possibilities for consumers.

A detailed study of natural indigo's properties reveals its herbal benefits, historically used by Thais as a fever reducer and an antidote for insect bites. Japanese farmers and craftsmen also wore indigo-dyed workwear, knowing its antibacterial properties. In the past, Japanese families often used dark blue, naturally dyed indigo fabrics to wrap newborns, underscoring the value of natural indigo as ancient wisdom worth revisiting even in this digital age. Sometimes, a return to the "back to origin" way of life can inspire warmth, mindfulness of our connection to nature and the environment, which I believe fosters a deeper commitment to caring for and preserving our world for generations to come.

I'm deeply grateful to PaMéla for opening new perspectives, allowing me to see the untapped potential and possibilities in the natural indigo stories I encounter daily.

Two weeks ago, I received a message via Instagram that vividly expressed the sender's interest in and desire to learn about natural dyeing. The enthusiasm of the sender, whom we soon came to know as Juli, was palpable. After a few exchanges, it didn't take long for Juli to find her way to Chiangdao by bus, a luggage & bags both large and small.

Yes, Juli had planned to engage in an intensive natural dye private workshop with us, staying for four nights and five days to deepen her understanding and experience in natural fabric dyeing—a craft she had been exploring for about a year through various workshops and self-taught efforts.

During this workshop, designed to cover the spectrum of Juli's interests, we began with our core dye: indigo, in the concept "from seed to dye." We harvested the assam indigo leaves, a plant native to the northern region, to extract indigo in the form of paste. Then, we created an indigo dye vat using our recipe with tamarind as the reducing agent, known as a "tamarind vat," a method traditional to Thailand.

I was delighted to learn that tamarind trees also grow in Colombia, meaning she could replicate the same process back home. Following the vat preparation, Juli dyed various white fabrics and garments, producing vibrant and beautiful shades of blue. Among the approximately 20 items she prepared, Juli employed techniques like "Shibori" and "Tataki-zome."

Juli meticulously planned her daily activities, creatively crafting each piece according to her style. I was particularly impressed with her use of the "Tataki-zome" technique to create an Indigo Mandala using fresh Assam indigo leaves. Her skillful arrangement of small and large leaves resulted in a beautifully balanced Indigo Mandala, bringing a peaceful joy to the beholder.

After focusing on indigo, we extracted pink from lac and yellow from eucalyptus leaves and turmeric, engaging in hot dyeing processes. With the three primary colors, Juli was able to layer dyes to create additional hues.

Juli also painted with indigo paste on paper, soft blue tones on white creating charming and beautiful artwork. Throughout the nearly five days, Juli was engaged, enthusiastic, and brimming with creativity, making time fly.

Working in eco-tourism, Juli has traveled to various countries around the world. Since last year, drawn her to the charm of natural colors and their direct connection to nature. She aims to learn and develop skills in her areas of interest, gradually accumulating them as a potential "Plan B" for a future lifestyle choice rooted in her passions and beliefs in their value.

Our time together, though brief, was filled with exploring, experiencing and discussions that not only covered natural dyeing but also exchanged life perspectives and inspirations. Many of my workshop participants, like Juli, are women in their 30s from across the globe, questioning life choices and seeking new experiences through travel, possibly as a way to be able to design their own lives away from conventional expectations. This journey, meeting new people, and experiencing new environments might well be a way to reset oneself, to listen more closely to one's inner voice.

Thank you, Juli. I hope we can share more experiences and deepen our conversations should we meet again in Chiangdao.

Last November, Studio Chiangdao Blue had the opportunity to share the story of natural indigo, “From Seed to Dye,” with a small group of travelers from @hinokitravels. We introduced them to the origins of the indigo plant and seeds, and how to extract the color from indigo leaves. Among them was Jeneil, a stunning visitor from Chicago, who swiftly completed her painting using our homemade indigo paste on a 12cm x 16cm piece of paper. The serene indigo blue pony she painted immediately captivated me, highlighting the potent tranquility and healing power of natural blue, coupled with Jeneil's imagination, proving that simplicity and perfect harmony can indeed bring peace and happiness. It reminded me that while traditional Chinese ink paintings evoke a sense of mood with the contrast of black ink on white paper, the natural indigo blue against white offers a gentle, soothing, and wonderfully warm feeling.

I'm grateful to Jeneil for unveiling new aspects of the healing power of natural indigo colors.

After the painting session, we moved on to experimenting with fabric patterns using traditional Japanese techniques such as "Shibori" and "Ita-Jime (clamping)." During this, Jeneil inquired if she could upcycle her white trousers with indigo, to which I enthusiastically agreed. Studio Chiangdao Blue always supports such initiatives, and I personally regularly upcycle old clothes by dyeing them with natural colors. Jeneil ingeniously merged two techniques to create unique white & blue patterns, ensuring that her creation was unparalleled.

This type of creative and healing travel offers both fun and a sincere connection with the surrounding nature. It allows one to express themselves through crafts creatively and sometimes discover new perspectives, greeting the hidden potentials that have been within us since childhood.

Thank you, Jeneil, and I hope we have the chance to share more experiences and engage in deeper conversations should we meet again in Chiangdao.

Last November, Studio Chiangdao Blue had the pleasure of sharing the art of natural fabric dyeing with Dea, a charming designer from the small, yet profoundly beautiful country of Georgia, a dream destination for many.

Dea, with her designer's eye, gravitates towards a "back to origin" style, embodying warmth and embrace through earth tones. Given her inclination towards warm, rather than cool colors, I introduced her to warm-toned dyes like the orange-brown from acacia catechu’s bark and the grayish-brown from ebony berries. These colors, derived from plants native to Thailand, suited her natural charm and fitted perfectly with the warm palette she adored.

During a brief lunch conversation, Dea expressed her enjoyment of choosing from a variety of delicious foods at affordable prices. She appreciated the rich yet simple life in Chiang Mai and expressed a desire to stay longer. It was a memorable image of Dea that stayed with me for those few hours.

Three months later, Dea messaged me briefly, "After traveling to various places over the past few months, I now feel the urge to work on my beloved fabric projects again."

Dea returned to Chiangdao Blue Studio to dye fabric in her style for the clothes she envisioned. Besides the colors from acacia catechu’s bark and ebony berries, she also experimented with light yellow from eucalyptus leaves, layering it with natural indigo to create a unique warm-toned shade. She fell in love with the color from ebony berries, achieving a natural black by layering two to three different dyes, with black which is one of her favorite colors.

My encounter with Dea at Chiangdao wasn't just about natural dyeing. I believe it was a slow, quiet conversation she had with her inner self, opening up opportunities for Dea's true essence to shine through as much as she desired.

I'm delighted and proud of the new steps and internal growth of this talented designer.

**********************************************************************

การเดินทางเพื่อการเปลี่ยนแปลงตัวเองผ่านการลงมือทำในสิ่งที่ตัวเองมี passion

กลางเดือนพฤศจิกายนปีที่แล้ว studio Chiangdao Blue ได้มีโอกาสได้แชร์เรื่องราวของการย้อมผ้าด้วยสีธรรมชาติกับ “Dea”สาวสวยจากจอร์เจีย ประเทศเล็กๆ ที่หลายๆคนอยากไปท่องเที่ยว

Dea เป็น designer เธอมีสไตล์ในแบบ back to origin ในโทนสี earth tone ที่อบอุ่นและโอบอุ้ม

สีที่เธอสนใจจึง เป็นสีที่ไม่ใช่โทนเย็นอย่างสีคราม ฉันจึงแนะนำสี warm tone. อย่างสีน้ำตาลอมส้มจากเปลือกของต้นสีเสียด (acacia catechu’s bark) และสีโทนน้ำตาลเทาจากลูกมะเกลือ (ebony berry) ซึ่งทั้งสองชนิดเป็นพืชให้สีธรรมชาติดั้งเดิมของประเทศไทย เราใช้เวลาย้อมผ้าด้วยกันเพียงครึ่งวัน เธอมีความเป็นธรรมชาติที่มีสเน่ห์เฉพาะตัว ที่เหมาะกับโทนสีอบอุ่น

ระหว่างอาหารกลางวัน เราพูดคุยกันนิดหน่อย เธอสนุกกับการที่ได้เลือกกินอาหารอร่อยๆหลากหลายอย่างในราคาที่ไม่แพง เธอรู้สึกชอบการใช้ชีวิตที่จังหวัดเชียงใหม่ ที่อุดมสมบูรณ์และเรียบง่าย

เธอรู้สึกอยากใช้ชีวิตที่นี่นานๆ นี่เป็นภาพที่ฉันจำ Dea ได้ในเวลา 2-3 ชั่วโมง

3 เดือนต่อมา Dea ส่งข้อความมาบอกฉันสั้นๆ ว่า “ฉันได้เดินทางท่องเที่ยวไปหลากหลายสถานที่ตลอดหลายเดือนที่ผ่านมา ตอนนี้ฉันรู้สึกว่าตัวเองอยากทำงานเสื้อผ้่าที่ชอบอีกครั้ง”

Dea กลับมาที่เชียงดาวกลับมาย้อมผ้าที่ studio Chiangdao Blue ย้อมผ้าในแบบของเธอ สำหรับทำเสื้อผ้าที่ตามที่เธอคิดไว้

การกลับมาย้อมผ้าเพื่อทำเสื้อผ้าของตัวเองในครั้งนี้ นอกจากสีย้อมจากเปลือกของต้นสีเสียด และลูกมะเกลือแล้ว เธอได้ย้อมสีเหลืองอ่อนจากใบยูคาลิปตัส และเพิ่มเทคนิคการย้อมทับสีด้วยสีครามธรรมชาติเพื่อสร้างเฉดสีโทนอบอุ่นที่แปลกแตกต่างออกไป ในครั้งนี้เธอตกหลุมรักสีย้อมจากลูกมะเกลือ และเธอได้สีดำธรรมชาติจากการย้อมทับด้วยสีธรรมชาติ 2-3 สีย้อมทับกัน และสีดำก็เป็นสีโปรดสีหนึ่งของเธอ

ฉันรู้สึกว่าประสบการณ์กับสีธรรมชาติของท้องถิ่นที่เชียงดาวในครั้งนี้ของ Dea ไม่ใช่แค่การย้อมผ้าเท่านั้น ฉันเชื่อว่าเธอได้มีโอกาสได้พูดคุยกับตัวตนข้างในของเธออย่างช้าๆ และเงียบๆ เปิดโอกาสให้ตัวตนจริงๆ ของ Dea ได้มีโอกาสได้แสดงออกมากขึ้นเท่าที่เธอต้องการ

ฉันดีใจและภูมิใจกับก้าวใหม่ๆและการเติบโตภายในของ designer สาวสวยคนนี้

In mid-February, Studio Chiangdao Blue had the privilege of sharing the experience of natural indigo dyeing with Paul Sullivan, an artisan from the #MississippiSchoolofFolkArts.

Paul has a deep interest in local crafts. During the hours we spent dyeing together, I could sense Mr. Paul's focus on creativity and the joy and peace he found during the process. He combined two Japanese techniques, Shibori and Tatakizome (pounding), to create patterns on a large piece of fabric measuring 120 cm x 190 cm, adorned with delicate leaf patterns using the native strobilanthes cusia (indigo plant).

Paul chose fresh leaves directly from the indigo plant, gently hammering them to imprint the leaves' patterns and the indigo color from the fresh leaves onto the fabric. The result was a piece of work with a unique identity, distinguished by the deep blue shade that native indigo leaves yield, a shade more intense than other varieties. As we dyed, we also had the opportunity to talk, and I learned about Paul's weaving experiences in Laos. His travels for further craft experiences in countries like Thailand and Laos enrich his teaching of art and craftsmanship to children at the Mississippi School of Folk Arts.

I find this kind of travel, acquiring both skills and content, incredibly fascinating and highly inspirational. I, too, am eager for such an opportunity, particularly to learn more about Japanese indigo dyeing in Tokushima locating in the southern island of Shikoku, Japan, known for its long history of indigo cultivation and dyeing.

Thank you, Paul Sullivan, for providing inspiration and an intriguing perspective on so creative travel this time.

*****************************************************************************

เมื่อกลางเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา studio Chiangdao Blue ได้มีโอกาสแชร์ประสบการณ์การย้อมครามธรรมชาติกับ Mr.Paul Sullivan ผู้เป็น artisan ที่ #MississippiSchoolofFolkArts

Mr.Paul เป็นผู้ที่สนใจในงาน local crafts มาก หลายชั่วโมงที่เราย้อมครามด้วยกัน ฉันรู้สึกได้ว่า Mr.Paul มีสมาธิกับการคิดสร้างสรรค์งาน และทำงานด้วยความสุข ความสงบในจิตใจ (mindfulness) Mr.Paul ผสมผสาน 2 เทคนิคของญี่ปุ่นคือ Shibori และ Tatakizome (pounding) ในการสร้างลวดลายบนผ้าผืนใหญ่ขนาด 120 cm.x 190 cm. (ในรูปที่เป็นผ้าย้อมครามกับลวดลายใบไม้เล็กๆ)

Mr.Paul เลือกใบครามพื้นเมือง (strobilanthes cusia) เด็ดใบสดจากต้นคราม แลพใช้ค้อนไม้ค่อยๆ ทุบใบครามสร้างลวดลายของใบครามและสีครามจากใบสด ผลงานผ้าที่ได้จึงมีความเป็นเอกลักษณ์ที่พิเศษไม่เหมือนใคร ใบครามพื้นเมืองนี้ให้สีครามที่เข้มมากกว่าใบครามพันธุ์อื่นๆ ในขณะที่เราย้อมครามก็ได้มีโอกาสพูดคุยกัน จึงได้รู้ว่า Mr.Paul ได้ไปทอผ้าที่ประเทศลาวด้วย การมาท่องเที่ยวเพื่อหาประสบการณ์เกี่ยวกับงาน crafts เพิ่มเติมในประเทศต่างๆ เช่น ประเทศไทยและประเทศลาว ก็สามารถนำไปใช้ประโยชน์กับการสอนศิลปะและหัตถกรรมให้แก่เด็กๆที่โรงเรียน Mississippi School of Folk Arts ได้ด้วย

ฉันคิดว่าการท่องเที่ยวต่างประเทศแบบได้ทั้งทักษะ (skills) และ content แบบนี้น่าสนใจและสามารถสร้างแรงบันดาลใจได้ดีมาก ฉันเองก็อยากหาโอกาสท่องเที่ยวแบบนี้เหมือนกัน ฉันอยากไปเรียนรู้เรื่อง การย้อมครามของญี่ปุ่น ที่ Tokushima ที่อยู่ในเกาะ shikoku ภาคใต้ของญี่ปุ่น ที่มีชื่อเสียงเรื่องการปลูกครามและย้อมครามมาตั้งแต่โบราณ

ขอบคุณ Paul Sullivan ที่มาช่วยสร้างแรงบันดาลใจและให้มุมมองที่น่าสนใจในการท่องเที่ยวต่างประเทศ ให้แก่ฉันในครั้งนี้

At Studio Chiangdao Blue, we extract indigo paste from fresh indigo leaves, a process that yields a solid blue pigment which is insoluble in water. To dye fabrics, this blue pigment must be transformed into a water-soluble yellow form through a "reduction" reaction, a process known as making an indigo dye pot. When fabric or plant fibers are dipped into this yellow dye bath and then exposed to air, the yellow color is "oxidized" back into blue.

Indigo dyeing is a cold process; it doesn't require heat to bond the color to the fabric fibers. Repeated dyeing deepens the color intensity. Plant fibers like cotton, linen, hemp, and rayon are more receptive to indigo dyeing than animal protein fibers like silk or wool.

Our indigo dye pot at Studio Chiangdao Blue utilizes three natural ingredients:

1) Our homegrown and extracted indigo paste.

2) Alkaline water from limestone powder, to achieve the desired pH level.

3) Tamarind water, used as a "reducing agent."

We mix these three components at an appropriate temperature to initiate the "reduction" reaction, turning the solid, water-insoluble blue indigo into a water-soluble yellow form. This method of creating a dye pot is known as a "tamarind vat."

The water we use for dyeing is well water, free from the chlorine and chemicals found in tap water. Instead of using chemicals to "fix" the natural dye, we repeatedly rinse the dyed fabrics to remove any excess color. This thorough washing ensures that the final indigo-dyed fabric is safe, comfortable, and reassuring to wear.

***********************************************************************

หม้อครามของ studio Chiangdao Blue

ครามเปียก (indigo paste) ที่สกัดจากใบครามนั้น มีคุณสมบัติคือมีสีน้ำเงิน เป็นของแข็งและไม่สามารถละลายน้ำได้ จึงไม่สามารถย้อมผ้าได้ จำเป็นต้องเปลี่ยนคุณสมบัติของครามสีน้ำเงิน ให้เป็นสีเหลืองที่เป็นของแข็งแต่สามารถละลายน้ำได้ โดยปฎิกริยา reduction เรียกว่าการก่อหม้อคราม (making indigo dye pot) น้ำครามสีน้ำเงินเมื่อเปลี่ยนเป็นสีเหลืองแล้ว จึงสามารถนำผ้าหรือเส้นใยจากพืช ย้อมจากสีขาวให้เป็นสีน้ำเงินได้ หลักการการย้อมผ้าให้เป็นสีน้ำเงินคือ เมื่อจุ่มผ้าฝ้ายหรือเส้นใยฝ้ายลงในน้ำย้อมที่เป็นสีเหลือง เมื่อเอาขึ้นจากหม้อคราม ให้ผ้าหรือเส้นใยสัมผัสกับอ๊อกซิเจนในอากาศ สีเหลืองจะถูก oxidise ให้เปลี่ยนกลับเป็นสีน้ำเงิน

การย้อมครามเป็นการย้อมเย็น คือขณะย้อมไม่ต้องใช้ความร้อนช่วยผลักสีให้เข้าสู่เส้นใยของผ้า การย้อมซ้ำๆกันหลายๆครั้งจะทำให้สีครามเข้มมากขึ้นเรื่อยๆ

เส้นใยจากพืช เช่น ฝ้าย ลินิน ใยกัญชง (hemp) และเรยอน จะย้อมครามได้ง่ายกว่าเส้นใยโปรตีนจากสัตว์ เช่นผ้าไหม หรือผ้าขนสัตว์

หม้อคราม (indigo dye pot) ของ studio Chiangdao Blue ใช้วัตถุดิบ 3 ชนิดจากธรรมชาติ คือ

1) เนื้อครามเปียก (indigo paste) ที่ปลูกเองและสกัดสีครามเอง คือ สีน้ำเงิน indigo

2) น้ำด่างจากหินปูน alkaline water from limestone powder เพื่อให้ได้ค่าความเป็นด่าง pH ที่ต้องการ

3) น้ำมะขามเปรี้ยว ใช้เป็น reducing agent

เราผสมวัตถุดิบทั้ง 3 ชนิดเข้าด้วยกันในอุณหภูมิที่เหมาะสม ที่จะเกิดปฎิกริยา reduction เพื่อให้สีน้ำเงินที่เป็นของแข็งที่ไม่สามารถละลายน้ำได้ เปลี่ยนสภาพเป็นสีเหลิองซึ่งเป็นของแข็งที่สามารถละลายน้ำได้ เรียกการก่อหม้อครามแบบนี้ว่า "tamarind vat"

น้ำที่เราใช้ในการย้อมเป็นน้ำบ่อ จึงไม่มีคลอรีนหรือสารเคมีที่น้ำประปามี

เราไม่ใช้สารเคมีในการ fix สีธรรมชาติที่ย้อม แต่เราใช้การล้างน้ำหลายๆ ครั้ง เพื่อไล่สีส่วนเกินออกไป ล้างผ้าจนน้ำใส ผ้าย้อมครามที่ได้จึงน่าใช้ ปลอดภัยและสบายใจที่จะสวมใส่

At Studio Chiangdao Blue, we specialize in extracting indigo pigment from our own indigo plants, creating what is known in Thailand as indigo paste. The process begins by soaking fresh indigo leaves in well water for about 24 hours, a duration well-suited to our local climate. This soaking transforms the clear well water into an emerald blue-green hue. After this, the leaves are removed and repurposed as compost.

The next step is the aeration process. We introduce oxygen to the blue-green water, which causes the indigo molecules to bond with oxygen, turning the liquid into a deep indigo blue. The mixture is then left to settle overnight, allowing the indigo pigment to precipitate into a dense “indigo paste.” During aeration, we add about 2% of the weight of the harvested leaves in lime, which helps the indigo molecules bond more effectively with the lime and settle faster. Additionally, the lime ensures that the indigo paste remains alkaline, prolonging its shelf life.

There are several reasons why “Studio Chiangdao Blue” embraces the “From Seed to Dye” concept. The most significant is the control it gives us over the raw materials right from the start. We can choose the type of indigo plants we grow, each with its unique advantages. During the extraction process, we determine the optimal soaking time for the leaves in water. Over-fermentation can degrade the quality of the indigo color. We also decide the amount of lime to add during aeration, aiming for a minimum of about 2% by weight of the harvested leaves. Our goal is to achieve the most concentrated color in our indigo paste.

Furthermore, the “From Seed to Dye” approach has taught us about the natural cycle of indigo, from soil quality and water significance to the impact of seasons and natural disasters on indigo cultivation. It has reinforced our belief in organic farming, free from chemicals, and the importance of solving problems without harming the environment. It's a testament to our self-reliance, our ability to define and maintain the quality of our raw materials and production processes. These factors enable us to work with inner strength, contributing to both sustainable production and environmental conservation.

************************************************************************

Indigo pigment extraction การสกัดสีครามจากใบครามสด:

Studio Chiangdao Blue สกัดสีครามจากต้นครามที่ปลูกเอง โดยสกัดในรูปแบบของครามเปียก (indigo paste) ซึ่งในประเทศไทยจะนิยมทำกันแบบนี้

ขั้นตอนการสกัดสีคราม เริ่มจากแช่ใบครามในน้ำ เราใช้น้ำบ่อ (well water)

แช่นานประมาณ 24 ชั่วโมง ซึ่งเป็นจำนวนชั่วโมงที่เหมาะกับอากาศของเมืองที่เราอยู่

สีจากใบครามจะออกมา น้ำบ่อจากน้ำใสจะกลายเป็นสีฟ้าอมเขียว จากนั้นจึงเอาใบครามออก นำใบครามนี้ไปทำปุ๋ยต่อไป

น้ำสีฟ้าอมเขียวที่ได้ จะเข้าสู่กระบวนการตีอากาศ (aeration) เพื่อให้ออกซิเจนรวมตัวกับสีฟ้าอมเขียวแล้วกลายเป็นสีน้ำเงินเข้มแบบสีคราม หลังจากนั้นจะพักน้ำนั้นไว้ 1 คืนเพื่อให้สีครามตกตะกอนเป็น indigo paste ในขณะที่เราตีอากาศนั้น เราจะใส่ปูนขาวประมาณ 2% ของน้ำหนักใบครามที่เกี่ยวมา ปูนขาวที่ใส่นี้ เพื่อช่วยให้โมเกุลของสีครามจับกับปูนขาวและตกตะกอนได้ง่ายและเร็วขึ้น นอกจากนั้นปูนขาวยังช่วยให้เนื้อครามเปียก (indigo paste) ที่ได้มีความเป็นด่าง จะได้สามารถเก็บครามเปียกนี้ไว้ใช้ได้นานๆ

มีหลายเหตุผลที่ studio Chiangdao Blue ย้อมผ้าครามด้วย concept “From Seed to Dye”

เหตุผลที่สำคัญที่สุดคือ ถ้าเราปลูกต้นครามเอง และทำครามเปียกได้เอง จะทำให้เราสามารถกำหนดสเปคของวัตถุดิบตั้งแต่ขั้นตอนแรก เราสามารถเลือกชนิดของต้นครามที่จะปลูกได้เอง

เราเลือกที่จะปลูกต้นครามหลายๆชนิด เพราะแต่ละชนิดก็จะมีข้อดีมีจุดเด่นที่แตกต่างกันไป

ส่วนในขั้นตอนการสกัดสีครามจากใบคราม เราสามารถกำหนดจำนวนชั่วโมงที่เหมาะสมในการแช่ใบครามในน้ำได้ การแช่ใบครามในน้ำนานเกินไป (over fermentation) จะทำให้คุณภาพของสีครามแย่ลง นอกจากนั้นเรายังเป็นผู้กำหนดปริมาณของปูนขาวที่จะใส่ในน้ำครามสีฟ้าอมเขียวในขั้นตอน aeration เองได้ โดยเราจะใส่ในปริมาณที่น้อยที่สุด คือประมาณ 2% ของน้ำหนักใบครามที่เก็บเกี่ยว เพราะเราต้องการเนื้อครามที่มีความเข้มข้นของสีครามใน indigo paste ให้มากที่สุด

นอกจากนั้นการย้อมผ้าครามแบบ “From Seed to Dye” ยังทำให้เราได้เรียนรู้และเข้าใจ เรื่องราวของครามธรรมชาติตั้งแต่เรื่องของดิน ความสำคัญของน้ำ อิทธิพลของฤดูกาลและภัยธรรมชาติที่มีผลโดยตรงต่อการปลูกคราม ทำให้ได้รู้ว่าการปลูกพืชแบบ organic ไม่ใช้สารเคมีในการปลูกนั้น เราต้องเชื่อมั่นในวิถีแบบเกษตรอินทรีย์ เราต้องมีความพยายามและต้องเรียนรู้ที่จะแก้ปัญหาต่างๆที่ไม่รบกวนหรือทำร้ายสิ่งแวดล้อม และเราเชื่อในหลักการของการที่เราสามารถพึ่งพาตนเองได้ เราสามารถกำหนดและรักษาคุณภาพของวัตถุดิบและกระบวนการผลิตได้ด้วยตนเอง ปัจจัยเหล่านี้จะทำให้เราสามารถทำงานได้อย่างเข้มแข็งจากภายใน และจะเกิดความยั่งยืนทั้งในเรื่องของการผลิตและการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมด้วย

At Studio Chiangdao Blue, starting every March, we begin sowing seeds for three types of indigo plants.

1. Indigofera tinctoria (straight-pod indigo)

2. Indigofera suffruticosa (bent-pod indigo)

3. Japanese indigo or Persicaria tinctoria

The fourth type, Strobilanthes cusia or Assam indigo, native to Northern Thailand, is a perennial shrub, so it doesn’t require replanting each year.

Both the straight-pod and bent-pod indigo plants, belonging to the bean family, thrive in sunlight and require minimal water. They are easy to grow and maintain, with few pests or diseases. At Studio Chiangdao Blue and in our village’s fields, we cultivate all our indigo plants organically, without chemical fertilizers, pesticides, or herbicides. We manually weed when necessary, committed to preserving our soil and underground water sources. These two types of indigo are grown over an area of approximately 2 acres or 3000 square meters.

Assam indigo, traditionally found in the mountains, prefers the shade of large trees, cool air, and proximity to streams. To cultivate it at our studio, we replicate its natural habitat with shade and a watering system. Japanese indigo is also sown annually from seeds and flourishes in sunlight.

For all four indigo types, we extract the dye from the leaves to create indigo paste. The process involves soaking the leaves in water for 24 hours, yielding an emerald green indigo solution. We then aerate the solution to turn the green to blue as the indigo molecules bond with oxygen. Adding lime during aeration helps the indigo molecules precipitate into a paste. This indigo paste is then used for making indigo dye pots for fabric dyeing.

Our "From Seed to Dye" philosophy embodies self-sufficiency and organic farming, with a deep respect for the environment. We prioritize soil and water quality, ensuring sustainable production in terms of resource use, conservation, and control over the quality of raw materials and manufacturing processes.

Being both indigo farmers and dyers allows us to understand the interconnected cycle of production intimately. We are excited to share the fascinating story of natural indigo at Chiangdao with everyone interested.

*************************************************************************

“From Seed to Dye” พืชให้สีคราม 4 ชนิดที่ Studio Chiangdao Blue

ตั้งแต่เดือนมีนาคมของทุกปี เราจะเริ่มเพาะเมล็ดของต้นคราม 3 ชนิด คือ

(1) ต้นครามพันธุ์ฝักตรง (Indigofera tinctoria)

(2) ต้นครามพันธุ์ฝักงอ ( Indigofera suffruticosa )

(3) ต้นครามญี่ปุ่น (Japanese indigo or Persicaria tinctoria)

ส่วนต้นครามชนิดที่ 4 คือ ต้นห้อม (Strobilanthes cusia or Assam indigo ) ซึ่งเป็นพืชให้สีครามของภาคเหนือของประเทศไทยนั้น เป็นพืชล้มลุกอายุยืนนานหลายปี จึงไม่ต้องปลูกใหม่ทุกๆปี

ต้นครามพันธุ์ฝักตรงและต้นครามพันธุ์ฝักงอนั้นต่างก็เป็นพืชตระกูลถั่ว ที่ชอบแสงแดดและไม่ต้องการน้ำเยอะ ปลูกง่าย ดูแลไม่ยาก ไม่ค่อยมีโรคพืชและไม่ค่อยมีแมลงมารบกวน

ต้นครามทุกชนิดที่เราปลูกในบริเวณ Studio Chiangdao Blue และที่แปลงปลูกครามที่อยู่ในหมู่บ้านของเรานั้น เราปลูกแบบ organic ไม่ใช้ปุ๋ยเคมี ไม่ใช้ยาฆ่าแมลง และไม่ใช้ยาฆ่าหญ้า

ถ้าจำเป็นต้องกำจัดหญ้า เราจะถอนหญ้าด้วยมือคน เราต้องการรักษาดินและรักษาแหล่งน้ำใต้ดินของเรา ครามทั้งสองชนิดนี้เราปลูกในพื้นที่ประมาณ 2 ไร่หรือประมาณ 3000 ตารางเมตร

ส่วนต้นห้อมนั้นเป็นพืชที่ดั้งเดิมอยู่บนภูเขา ชอบขึ้นใต้ร่มของต้นไม้ใหญ่ในป่าและใกล้ๆลำธาร ชอบที่อากาศเย็นๆและไม่ค่อยชอบแสงแดด เราปลูกต้นห้อมที่ studio ของเราได้แต่ต้องเตรียมสิ่งแวดล้อมในการปลูกที่ใกล้เคียงกับสภาพแวดล้อมดั้งเดิมของต้นห้อม เราต้องทำหลังคากันแดด และต้องทำระบบการรดน้ำให้ต้นห้อม ส่วนครามญี่ปุ่นนั้นก็ปลูกปีต่อปีด้วยการเพาะเมล็ด ปลูกง่ายและชอบแสงแดด

ครามทั้ง 4 ชนิด เราสกัดสีครามจากใบ โดยทำเป็น indigo paste มีขั้นตอนการสกัดสีคือ แช่ใบครามในน้ำ 24 ชั่วโมง จะได้น้ำครามสีเขียวมรกต จากนั้นเติมอากาศในน้ำคราม เพื่อให้สีเขียวเปลี่ยนเป็นสีน้ำเงินเพราะโมเลกุลของสีครามจับกับ oxygen ในอากาศ ในขณะที่เติมอากาศในน้ำคราม เราจะใส่ปูนขาวลงไปด้วย เพื่อให้โมเลกุลของสีครามตกตะกอนเป็น indigo paste ได้ง่ายขึ้น indigo paste ที่ได้จะนำไปก่อหม้อคราม (making indigo dye pot) เพื่อย้อมผ้า

“From seed to dye” เป็นแนวความคิดในการผลิตแบบพึ่งพาตนเอง (Self sufficiency) เป็นการปลูกต้นครามอินทรีย์ที่คำนึงถึงสิ่งแวดล้อม ให้ความสำคัญต่อคุณภาพของดินและน้ำ และเป็นการผลิตที่คำนึงถึงความยั่งยืน (sustainability) ทั้งในแง่การใช้ทรัพยากร การดูแลรักษาทรัพยากรและความสามารถในการควบคุมคุณภาพของวัตถุดิบและกระบวนการผลิตอีกด้วย

การที่เราเป็นทั้ง indigo farmer & indigo dyer ทำให้เราเข้าใจความเชื่อมโยงที่สัมพันธ์ทั้งวงจรการผลิต เราจึงอยากแบ่งปันเรื่องราวที่น่าสนใจของครามธรรมชาติที่เชียงดาวให้ทุกคนที่สนใจ

=Creative travelling=

Over the past few months, I've had the wonderful opportunity to converse and exchange stories with tourists from various countries including Europe, America, and Asia. These interactions took place during natural indigo dye workshops at the "Studio Chiangdao Blue" in Chiang Mai, Thailand, a haven for natural dye enthusiasts.

Most tourists are unfamiliar with the process of dyeing fabrics with natural indigo. Therefore, they are excited to learn about the indigo blue color from the "from seed to dye concept." They discover various indigo plants that we cultivate to extract color from their leaves. They learn where natural indigo color comes from and how it's extracted, understanding the science behind natural indigo and the techniques used in creating patterns on fabric. Some bring their old clothes to upcycle during these workshops. Our conversations span a variety of topics, including food, art, culture, the environment, and lifestyle perspectives. Many modern travelers express their desire for authentic experiences, engaging in activities and learning & sharing with local people. They seek more than just fun, beautiful sights, photo opportunities, and delicious food; they want to delve deep into the local lifestyle, curious about how locals live and think, gaining new experiences and perspectives.

In just the past two months, while dyeing indigo in a small rural area far from downtown Chiang Mai, I've had the chance to talk with people from America, England, France, Italy, Canada, Australia, New Zealand, the Netherlands, Austria, Georgia, Luxembourg, China, Japan, Korea, India, Hong Kong, and Singapore. Young travelers are eager to journey for new inspirations, knowledge, and skills, particularly in local wisdom areas like agriculture, crafts, and health and herbal foods. They find that living a self-sufficient, sustainable lifestyle is approachable and feasible in the Thai rural context, especially in the North with its diverse ethnic groups and abundant natural resources. Many tourists come to learn about in-depth permaculture at permaculture farms for extended periods.

Numerous artists come in search of natural colors for their own paintings. In today's world, where virtual reality increasingly plays a significant role in our daily lives, many feel that this way of life may be somewhat unconventional, perhaps even diminishing our humanity. However, there's a growing inclination towards embracing an analog way of life. This shift seems to offer a greater balance, reconnecting us with the more tangible, authentic aspects of human existence.

************************************************************************

การท่องเที่ยวในเชิงสร้างสรรค์ (creative travelling)

ในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา ฉันได้มีโกาสได้พูดคุยแลกเปลี่ยนเรื่องราวต่างๆกับนักท่องเที่ยวจากหลากหลายประเทศ ทั้งจากยุโรป อเมริกาและเอเซีย ผ่านกิจกรรม natural indigo dye workshops ที่ natural dye studio "Chiangdao Blue" Chiangmai Thailand 

นักท่องเที่ยวส่วนมากมักไม่เคยย้อมผ้าด้วยครามธรรมชาติมาก่อน หลายๆคนจึงรู้สึกตื่นเต้นที่ได้มารู้จักได้มาเรียนรู้เรื่องราวของสี indigo blue ใน "from seed to dye concept" ได้รู้จักต้นครามหลากหลายชนิดที่เราปลูกเพื่อสกัดสีครามจากใบ ได้รู้ว่าสีครามธรรมชาติมาจากไหน สกัดสีอย่างไร ได้รู้เรื่องวิทยาศาสตร์ของครามธรรมชาติ การทำหม้อครามสำหรับย้อมผ้าและเทคนิคการทำลวดลายบนผืนผ้า บางคนก็เอาเสื้อผ้าเก่าของตัวเองมา upcycle ในระหว่างการทำ workshops เราก็ได้พูดคุยแลกเปลี่ยนกันหลากหลายเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องอาหาร เรื่องศิลปะวัฒนธรรมเรื่องสิ่งแวดล้อม และมุมมองในการใช้ชีวิต นักท่องเที่ยวคนรุ่นใหม่หลายๆคน บอกว่าพวกเขาอยากได้ประสบการณ์ตรง ได้ทำกิจกรรม ได้ learn & share กับผู้คนในท้องถิ่น พวกเขาไม่ได้ต้องการแค่มาสนุกสนาน มาดูสถานที่สวยงาม ถ่ายรูป กินของอร่อยแค่นั้น แต่พวกเขาต้องการลงลึกกับความเป็น local ในหลายๆด้าน อยากรู้ว่าคน local ใช้ชีวิตกันอย่างไร คิดอย่างไร แล้วพวกเขาจะได้ประสบการณ์ใหม่ๆ ได้มุมมองใหม่จาก local อย่างไร

แค่ในช่วง 2 เดือนที่ผ่านมา ฉันย้อมครามอยู่ในชนบทเล็กๆ ที่ห่างไกลจากตัวเมืองเขียงใหม่มาก แต่ไม่น่าเชื่อว่าฉันได้มีโอกาสพูดคุยกับผู้คนจากทั้งอเมริกา อังกฤษ ฝรั่งเศส อิตาลี แคนาดา ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ เนเธอแลนด์ ออสเตรีย จอร์เจีย ลักซัมเบิร์ก จีน ญี่ปุ่น เกาหลีอินเดีย ฮ่องกง และสิงคโปร์ เราพูดคุยกันหลากหลายเรื่องมาก หนุ่มสาวคนรุ่นใหม่หลายคน ตั้งใจเดินทางท่องเที่ยวเพื่อหาแรงบันดาลใหม่ๆความรู้และทักษะใหม่ๆ โดยเฉพาะในด้าน local wisdom ไม่ว่าจะเป็นด้านการเกษตร ด้าน crafts และด้านอาหารในแนวสุขภาพและสมุนไพร พวกเขาบอกว่าการใช้ชีวิตในลักษณะ self sufficiency และในแง่ของความยั่งยืน sustainability ยังเป็นเรื่องที่ใกล้ตัวและทำได้ไม่ยากในสภาพภูมิอากาศและวัฒนธรรมสังคมเกษตรอย่างชนบทของประเทศไทย โดยเฉพาะภาคเหนือที่มีความหลากหลายของกลุ่มชาติพันธุ์และยังมีความอุดมสมบูรณ์ของป้าไม้และทรัพยากรธรรมชาติ นักท่องเที่ยวหลายคนมาเรียนรู้เรื่อง permaculture ในเชิงลึกที่ permaculture farm ครั้งละหลายเดือนก็มี

Artists หลายๆคนมาตามหาสีจากธรรมชาติเพื่อใช้ในการเพ้นท์งานของตัวเอง ในโลกปัจจุบันที่ โลกเสมือนจริงมีบทบาทในชีวิตของแต่ละคนมากขึ้นเรื่อยๆ และหลายๆคน รู้สึกว่าการใช้ชีวิตแบบนี้มันน่าจะไม่ปกติ แต่เป็นทิศทางการใช้ชีวิตที่ลดทอนความเป็นมนุษย์ การพยายามพาตัวเองย้อนกลับมาในโลก analog น่าจะช่วยสร้างสมดุลย์ชีวิตได้มากขึ้น

Today (26 Dec 2023), Studio Chiangdao Blue had the pleasure of welcoming a lovely family from England, including the grandmother, mother, son, and two granddaughters. The grandmother contacted us with the desire for her daughter and grandkids to engage in an indigo dyeing activity together. The studio arranged a private family-only session, creating a warm and authentic atmosphere. Each family member displayed great interest, focus, and mindfulness during the learning process.

It was a wonderful family activity where everyone shared a common focus. Throughout the three-hour activity, it seemed like everyone forgot about their smartphones, deeply immersed in the new things they were learning about nature. They discovered the origins of indigo blue and how to extract the dye from plants. Additionally, they delved into the science of natural indigo dyeing, learning techniques for creating patterns on fabric.

The benefits of this activity were apparent in the enjoyment of the process and the excitement of creating something with their own hands. The value was not just in the beauty of the final products but in the genuine joy of the participants. This new experience might help individuals discover hidden potentials and interests they didn't know they had.

Crafts, being a hands-on and heart-engaging endeavor, often create impressively memorable experiences.

วันนี้ (26 Dec 2023) studio Chiangdao Blue ได้มีโอกาสต้อนรับ lovely family from England มีคุณยาย คุณแม่ ลูกชาย และหลานสาว 2 คน คุณยายเป็นคนติดต่อเรามาว่า อยากให้ลูกสาวและหลานชายหลานสาวได้ทำกิจกรรมย้อมผ้าครามด้วยกัน ทางstudio จัดให้เป็นกิจกรรมแบบ private เฉพาะของครอบครัวนี้เท่านั้น บรรยากาศจึงอบอุ่นและเป็นกันเองมาก สมาชิกทุกคนมีความตั้งใจและมีสมาธิกับการเรียนรู้มาก เป็นกิจกรรมร่วมกันของครอบครัวที่ดีมาก ทุกคนมี focus ในเรื่องเดียวกัน ในระหว่าง 3 ชั่วโมงที่ทำกิจกรรมนี้ ดูเหมือนว่าทุกคน ลืม smart phone ไปเลย 

ทุกคนได้เรียนรู้สิ่งใหม่ที่เชื่อมโยงกับธรรมชาติ ได้รู้ว่า indigo blue นั้นมาจากไหน และสกัดสี indigo blue จากพืชได้อย่างไร นอกจากนั้นยังได้เรียนรู้เรื่องวิทยาศาสตร์ของการย้อมผ้าด้วยครามธรรมชาติ (natural indigo dye) ได้เรียนรู้เทคนิคการสร้างลวดลายบนผ้า และเมื่อเกิดความเข้าใจแนวคิดและพื้นฐานการสร้างลวดลายแล้ว จึงสามารถ create ลวดลายผ้าตามจินตนาการของตัวเองได้ 

ประโยชน์ที่น่าสนใจของกิจกรรมนี้ คือการ enjoy กับ process การได้มีสมาธิกับสิ่งที่กำลังทำอยู่ และความตื่นเต้นดีใจในสิ่งที่ตัวเองทำ ซึ่งจะสวยมากน้อยแค่ไหน ไม่สำคัญเท่าความจริงที่ว่าเป็นผลงานที่ทำด้วยตนเอง 

ประสบการณ์ใหม่ๆนี้ บางครั้งอาจช่วยให้เราได้ค้นหาศักยภาพใหม่ๆที่ซ่อนอยู่ ทำให้เรารู้ว่า ตัวเองก็มีความสนใจหรือความชอบใน

เรื่องอื่นๆ ด้วย 

งาน crafts เป็นงานทำด้วยมือ สร้างสรรค์ด้วยใจ จึงจะเป็นประสบการณ์ที่สร้างความประทับใจได้ไม่ยากเลย